«Δόκανο» από την ΕΕ στα φτηνά πακέτα των Temu και Shein: Πώς «κλείνει» τα παράθυρα
Παρότι τα προϊόντα που διακινούνται μέσω των καταστημάτων τους είναι χαμηλής αξίας ο συνολικός τζίρος ανέρχεται σε δις.
«Φρένο» στην εξαγωγή συναλλάγματος προς την Κίνα, ακόμα και από μικροποσά που δαπανούν οι καταναλωτές για αναλώσιμα προϊόντα πολύ χαμηλής αξίας, προσπαθεί να βάλει η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Στο στόχαστρο των ευρωπαϊκών αρχών βρίσκονται στοχευμένα οι γίγαντες ηλεκτρονικού εμπορίου Temu και Shein. Παρότι τα προϊόντα που διακινούνται μέσω των καταστημάτων τους είναι χαμηλής αξίας ο συνολικός τζίρος ανέρχεται σε δις.
Από το 2026, οι χώρες της Ε.Ε. προετοιμάζονται να εφαρμόσουν δασμούς ακόμη και σε αποστολές αξίας κάτω των 150 ευρώ — δηλαδή σε εκείνα τα πακέτα που φτάνουν κατά εκατομμύρια από πλατφόρμες τρίτων χωρών, κυρίως από την Κίνα.
Η επιβολή τέλους ακόμα και στα μικρής αξίας πακέτα είναι ένα κρίσιμο τεστ προς το ενιαίο τελωνειακό σύστημα που θα αρχίσει να εφαρμόζεται από το 2028. Ως τότε, η επιβολή δασμών στα μικροδέματα θα λειτουργήσει ως προσωρινό πλαίσιο για τη μείωση των στρεβλώσεων που καταγράφονται τα τελευταία χρόνια.
Νέοι δασμοί στα μικροδέματα και η επίδραση στην αγορά
Οι τεχνικές λεπτομέρειες για την εφαρμογή των νέων τελωνειακών χρεώσεων αναμένεται να οριστικοποιηθούν τις επόμενες εβδομάδες. Ωστόσο, ο κεντρικός στόχος είναι σαφής: να μπει ένα φρένο στην ανεξέλεγκτη ροή μικρών δεμάτων από τρίτες χώρες (κυρίως την Κίνα) τα οποία, λόγω της τρέχουσας απαλλαγής δασμών, δημιουργούν αθέμιτο ανταγωνισμό και δίνουν άδικο πλεονέκτημα στις μη-Ε.Ε. πλατφόρμες.
Το μέγεθος του προβλήματος
Η Ευρωπαϊκή Ένωση κινήθηκε στην κατεύθυνση επιβολής δασμών σε πακέτα κάτω των 150 ευρώ προκειμένου να κλείσουν ένα παράθυρο διαρροής συναλλάγματος που εκμεταλλεύονται έμποροι και καταναλωτές. Σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Ένωσης έως και το 65% των μικροδεμάτων δηλώνονται με ψευδώς χαμηλότερη αξία. Το 91% των αποστολών κάτω των 150 ευρώ που εισήλθαν στην Ε.Ε. πέρυσι προέρχονταν από την Κίνα.
Πολλές εταιρείες σπάνε τις μεγάλες παραγγελίες σε μικρά πακέτα για να αποφύγουν τον τελωνειακό έλεγχο. Αυτή η πρακτική έχει ως παρενέργεια τη σημαντική αύξηση των αποβλήτων συσκευασίας και των περιβαλλοντικών εκπομπών.
Οδικός χάρτης για τη συνολική μεταρρύθμιση
Η συνολική αναμόρφωση του τελωνειακού συστήματος της Ε.Ε. θα ολοκληρωθεί το 2028 με την έναρξη λειτουργίας του "EU Customs Data Hub". Πρόκειται για μια νέα ηλεκτρονική πλατφόρμα που θα επιτρέπει τον αυτόματο υπολογισμό των τελωνειακών χρεώσεων για κάθε εισαγόμενο αντικείμενο. Με την πλήρη ενεργοποίησή της, καταργείται οριστικά ο κανόνας που επιτρέπει σήμερα την εισαγωγή αγαθών αξίας κάτω των 150 ευρώ χωρίς δασμούς.
Σημειώνεται ότι ανάλογη στροφή προς αυστηρότερη εποπτεία των εισαγωγών μικρής αξίας έχει πραγματοποιήσει και η ΗΠΑ, η οποία από τον Μάιο κατήργησε τον δικό της κανόνα απαλλαγής (de minimis) για προϊόντα από Κίνα και Χονγκ Κονγκ κάτω των 800 ευρώ.
Η ελληνική διάσταση και η σημαντική εξάρτηση
Στην Ελλάδα, το μέτρο αφορά έναν από τους πιο δυναμικούς τομείς του ηλεκτρονικού εμπορίου. Η μέση αξία δέματος κυμαίνεται στα 25 ευρώ. Ο συνολικός τζίρος των μικροδεμάτων που έφτασαν στη χώρα μας πέρυσι υπολογίζεται στα 627 εκατ. ευρώ.
Το ποσό αυτό αντιστοιχεί στο 21% της συνολικής online αγοράς (3 δισ. ευρώ). Με απλά λόγια, περίπου 1 στα 5 ευρώ που ξοδεύουν οι Έλληνες καταναλωτές στο διαδίκτυο κατευθύνονται σε πλατφόρμες τρίτων χωρών.
Είναι ενδεικτικό, σύμφωνα με την ΕΣΕΕ, ότι η Ελλάδα την περίοδο 2023–2024 συγκαταλέχθηκε στις κορυφαίες ευρωπαϊκές αγορές για τις πλατφόρμες TEMU και SHEIN. Τα στοιχεία διαφάνειας δείχνουν ότι μόνο κατά το πρώτο εξάμηνο του 2025, οι δύο πλατφόρμες κατέγραψαν περίπου 2,7 εκατομμύρια ενεργούς μηνιαίους χρήστες η καθεμία, αποτυπώνοντας το μεγάλο μέγεθος της διείσδυσης στην ελληνική αγορά.
